ทดสอบกันจะๆ AI ตัวไหนแก้ปัญหา Excel เก่งที่สุด?

ปี 2024 คือปีของ AI อย่างแท้จริง ซึ่งตอนนี้คนทั่วไปสามารถเข้าถึง AI ที่มีความสามารถสูงได้แล้ว ซึ่งมีทั้งแพลตฟอร์มที่เสนอให้บริการฟรีและบริการที่มีค่าใช้จ่าย

หากเรามองหา AI ที่มีความสามารถสูงสุด ก็อาจต้องพึ่งพาบริการที่มีค่าใช้จ่าย แล้วตัวไหนมันเก่งกว่ากันล่ะ?

ความจริงคือ AI แต่ละตัวมีจุดเด่นที่แตกต่างกัน เช่น บางตัวมีความสามารถในการวิเคราะห์และเหตุผลได้ดี บางตัวก็อาจเก่งด้านการสร้างสรรค์มากกว่า รวมถึงความเร็วในการทำงานที่แตกต่างกัน

ผมในฐานะของคนสอน Excel ก็จะขอทดสอบ AI ในแง่ของการแก้ปัญหา Excel โดยจะทำการทดสอบแข่งกันระหว่าง ChatGPT4 ของ Open AI กับ Gemini Advanced ของ Google มาเปรียบเทียบกัน เนื่องจากทั้งสองตัวนี้ถือเป็น AI Chatbot ที่เจ๋งที่สุดในโลกในเวลานี้

เพื่อนๆ จะได้รับรู้ผลการทดสอบ และได้สูตร Excel ไปใช้ฟรีๆ ด้วย ดีมั้ยครับ?

ป.ล.แปลกดีที่ ณ ปัจจุบันขณะที่เขียนบทความนี้ Copilot ของ Microsoft นั้นโง่กว่าทั้งสองตัวนี้มาก จึงขอตัดออกจากการแข่งขันไปเลย (ทั้งที่ใช้ GPT4 เหมือน ChatGPT ผมก็ไม่เข้าใจเหมือนกัน 555)

กติกา ChatGPT4 vs Gemini Advanced

โดยที่จะมีกติกาดังนี้

1. มีคำถาม Excel 10 คำถาม แต่ละคำถามได้ 1 คะแนน
2. ใช้ Prompt คำถามเดียวกัน เพื่อความยุติธรรม
3. ใช้คำถามภาษาไทยก่อน แต่ถ้าตอบไม่ได้จะลองเปลี่ยนเป็นถามภาษาอังกฤษให้ เพื่อให้ AI แสดงศักยภาพสูงสุด (ถ้าใช้ภาษาไทย AI มันจะโง่กว่าเล็กน้อย)
4. สร้าง New Chat เสมอ ในการถามคำถามแต่ละครั้ง เพื่อไม่ให้เกิดการจำอะไรทั้งสิ้น
5. ไม่มีการใช้ Custom Knowledge หรือสร้าง GPTs หรือ Attach Files ความรู้อะไรทั้งสิ้น (ถ้า Custom GPTs ได้ ตัว GPT4 ยังไงก็ชนะขาดครับ เพราะวิธีนี้มันจะมีความรู้เพิ่ม หรือตอบได้ดีขึ้นเยอะ)

เอาล่ะ เพื่อไม่ให้เสียเวลา ก็มาเริ่มกันเลย!

คำถาม1 : คำนวณวันแรกของเดือน [ง่าย]

Prompt คำถาม

ถ้ามีข้อมูลวันที่แบบถูกต้อใน Excel ในช่อง A1 ช่วยเขียนสูตร Excel เพื่อให้ได้วันแรกของเดือนนั้น

ChatGPT4 :

ตอบถูก

Gemini Advanced :

ภาษาไทย ตอบถูก (มีตอบเกินมาและผิด)

อันนี้มันตอบถูก แต่มีตอบเกินๆ มาแล้วผิด เช่นตรง NETWORKDAYS ไม่เกี่ยว

ภาษาอังกฤษ ตอบถูก

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

สูตร Excel คำนวณวันแรกของเดือน

=DATE(YEAR(A1),MONTH(A1),1)
=A1-DAY(A1)+1
=EOMONTH(A1,-1)+1

คำถาม2 : ดึงชื่อ ออกมาจาก ชื่อ นามสกุล [ง่าย]

Prompt คำถาม

ถ้ามีข้อมูลนี้ใน Excel  ช่วยคิดสูตรที่จะทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการที

ต้นฉบับ
=========
Sira Ekabut
Itadori Yuji
Nezuko Kamado

ผลลัพธ์ที่ต้องการ
=====
Sira
Itadori
Nezuko

ChatGPT4 :

ตอบถูก

Gemini Advanced :

ตอบถูก (และแถม tips อย่างอื่นมาให้)

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

สูตรดึงชื่อ ออกมาจาก ชื่อ นามสกุล

=LEFT(A1, FIND(" ", A1) - 1)

คำถาม3 : ดึงชื่อ ออกมาจาก คำนำหน้า ชื่อ นามสกุล [ปานกลาง]

Prompt คำถาม

ถ้ามีข้อมูลนี้ใน Excel  ช่วยคิดสูตรที่จะทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการที

ต้นฉบับ
=========
original data
=========
Mr. Sira Ekabut
Mr. Itadori Yuji
Miss Nezuko Kamado

ผลลัพธ์ที่ต้องการ
=====
Sira
Itadori
Nezuko

ChatGPT4 :

ตอบถูก

Gemini Advanced :

ตอบผิด อันนี้ Gemini ตอบยาวมาก เหมือนมีหลักการ แต่สุดท้ายก็ตอบผิดอยู่ดี ทั้งภาษาไทยและอังกฤษ

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

สูตรดึงชื่อ ออกมาจาก คำนำหน้า ชื่อ นามสกุล

ถ้ามี Excel 365
=INDEX(TEXTSPLIT(A1, " "), 1 , 2)

ถ้ามี Excel Version เก่า

=MID(A2, FIND(" ", A2) + 1, FIND(" ", A2, FIND(" ", A2) + 1) - FIND(" ", A2) - 1)

คำถาม4 : สร้างเลข Sequence แบบวน Loop [ปานกลาง]

Prompt คำถาม

ช่วยคิดสูตร excel ที่สร้างเลข 100 อัน ไล่ลำดับแบบนี้ไปเรื่อยๆ 1,2,3,4,5,1,2,3,4,5,1,2,3,4,5,...

ChatGPT4 :

ตอบถูก

Gemini Advanced :

ตอบถูกแค่ภาษาอังกฤษ

ภาษาไทยตอบผิด

ภาษาอังกฤษตอบถูก

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

สูตร excel ที่สร้างเลข 100 อัน ไล่ลำดับ 1,2,3,4,5 แบบนี้ไปเรื่อยๆ

=MOD(ROW(A1)-1,5)+1

คำถาม5 : ฟังก์ชันอะไรใน Excel คล้ายกับฟังก์ชัน CALCULATE ใน DAX [ปานกลาง]

Prompt

ฟังก์ชันอะไรใน Excel คล้ายกับฟังก์ชัน CALCULATE ใน DAX มากที่สุด

ChatGPT4 :

ตอบถูก

Gemini Advanced :

ตอบถูก แต่ภาษาอังกฤษตอบดีกว่าไทยพอสมควร

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

ไม่มีฟังก์ชันไหนใน Excel ที่ทำได้แบบ CALCULATE ของ DAX ตรงๆ (แน่ล่ะ เพราะ CALCULATE เป็นฟังก์ชันที่ความสามารถสูงมาก) จะมีคล้ายๆ ก็พวก SUMIFS กับ FILTER เท่านั้น ก็ถือว่าถูกต้องนะ เพราะพวกนี้ถือว่าคล้ายสุดแล้ว

คำถาม6 : คำนวณ % ส่วนลด [ปานกลาง+ทดสอบการมองเห็น]

เขียนสูตร Excel เพิ่มคอลัมน์คำนวณ %ส่วนลด ที่ลูกค้าจะได้ เงื่อนไขคือ
ถ้าซื้อจำนวนชิ้นเกิน 3 ชิ้น ได้ลด 10% 
แต่พิเศษ ถ้าซื้อตั้งแต่ 5 ชิ้นขึ้นไป และวิธีการชำระเงินเป็นเงินสด ถึงจะได้ลด 15% (ตอบภาษาไทย)

ChatGPT4 :

ตอบถูก (ลำดับแถวมีเคลื่อนนิดหน่อย คือกลายเป็นแถว2)

Gemini Advanced :

โครงสร้างสูตรถูก แต่เกณฑ์เงื่อนไขผิด

ภาษาอังกฤษ ก็ดูดี แต่ดันตอบเครื่องหมาย >=3 แทนที่จะใช้ >3

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

=IF(AND(E2>=5, F2="เงินสด"), 15%, IF(E2>3, 10%, 0%))

คำถาม7 : แปลงตารางจากซ้ายมือเป็นขวามือยังไง [ปานกลาง+ทดสอบการมองเห็น]

Prompt

ใช้ excel แปลงตารางจากซ้ายมือเป็นขวามือยังไงดีที่สุด

ChatGPT4 :

ตอบถูก ว่าให้ใช้ Power Query Unpivot แต่ดันตอบเป็นภาษาอังกฤษให้ (prompt ที่มีให้มองรูป ChatGPTชอบตอบเป็นอังกฤษ)

Gemini Advanced :

ภาษาไทยยังตอบกำกวม คือเกือบถูก

ภาษาอังกฤษถือว่ามีตอบถูกอยู่นะ แต่สูตรของ SUMIFS ยังไม่ถูก

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

จะแปลงตารางจาจกตารางสรุปที่เป็น Crosstab ให้กลายเป็นตาราง Database แบบ Flat วิธีที่ดีคือการใช้ Power Query Unpivot

คำถาม8 : ความรู้เรื่อง Array Formula และการอธิบายเหตุผล [ปานกลาง]

Prompt

ทำไมการเขียนสูตร Excel แบบ Array Formula จึงใช้ฟังก์ชัน AND ไม่ได้ และควรจะแก้ไขอย่างไร ถึงจะกำหนดเงื่อนไขแบบ and ได้กับ Array Formula

ChatGPT4 :

ตอบถูกต้อง

Gemini Advanced :

ตอบได้ดีอยู่นะ แม้ว่าสูตรของ LAMBDA จะผิดก็ตาม

คำถาม9 : ความรู้เรื่อง M Code [ ขั้นสูง ]

Prompt

ถ้าใช้ Power Query ดึงข้อมูลจาก Sheet Excel แล้วจะต้องมีการ Remove Top rows ก่อนเพื่อจะ Promote Header แต่ติดปัญหาที่จำนวนแถวที่จะ Remove Top Rows มีความไม่แน่นอน เราจะเขียนสูตร M Code ยังไงเพื่อหาจำนวนแถวที่จะลบได้ หากสิ่งที่แน่นอนคือ บรรทัดหัวตารางที่ต้องการใน Column1 จะมีคำว่า TXID อยู่เสมอ โดยที่ Data ก็มีคอลัมน์อื่นอยู่ด้วย

ChatGPT4 :

ตอนแรกตอบผิด เพราะแนะนำ Table.PositionOf มาซึ่งถ้าเราไม่รู้ข้อมูลทั้ง Record เลยจะหาไม่เจอ แต่พอแย้งแบบนั้นไป ก็ตอบกลับมาได้ถูกต้อง แต่แปลกที่แนะนำ Table.FindText แต่ใน code เป็น List.PositionOf ซึ่งจริงๆ ก็ใช้ได้ทั้งคู่นะ

Gemini Advanced :

ครั้งนี้ตอบผิดไปนิดเดียว เพราะดันไป +1 เพื่อหาแถวที่มีหัว ทำให้ตอนลบแถมออก เอาหัวตารางออกไปด้วย

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

วิธีการหาจำนวนแถวที่จะลบ กรณีที่มันไม่แน่นอน ใช้ List.PositionOf มาช่วยได้นะ

คำถาม10 : ความรู้เรื่องลำดับการคำนวณของ CALCULATE [ขั้นสูง]

ถ้าเขียนสูตร DAX แบบนี้ จงอธิบายความหมายและลำดับการทำงานของสูตรโดยละเอียด

CALCULATE (
    CALCULATE (
        [Total Qty],
        Customer[Country] = "Thailand"
    ),
    Customer[Country] = "Japan"
)

ตกลงว่า Total Qty เป็นของลูกค้าประเทศใดกันแน่

ChatGPT4 :

ตอบผิด (ทั้งไทยและ อังกฤษ) ซึ่งหลายๆ คนที่ไม่รู้การทำงานจริงๆ ของ CALCULATE จะเข้าใจแบบนี้เลย แต่ว่ามันผิดนะ

Gemini Advanced :

ตอบผิด (ทั้งไทยและ อังกฤษ) ซึ่งหลายๆ คนที่ไม่รู้การทำงานจริงๆ ของ CALCULATE ก็อาจคิดแบบนี้ได้เช่นกัน แต่ว่ามันผิดนะ

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

AI สามารถเข้าใจบางอย่างและให้คำแนะนำที่ผิดได้ ที่สำคัญเราต้องเอามาทดสอบแล้วลองเถียงมันดู มันจะพยายามอธิบายใหม่ แล้วเราก็ต้องเอามาทดสอบใหม่อีกทีด้วยนะ

อย่างโจทย์ข้อนี้ คำอธิบายจริงๆ คือเวลา CALCULATE ตัวในมันทำงาน (ปกติฟังก์ชันจะต้องคิดจากวงเล็บในสุดไปนอกสุด) มันจะมองออกไปสำรวจ Context ภายนอกว่ามี Filter Context อะไรอยู่ ซึ่งจะเจอว่าเป็น Japan

แล้วถ้าเราสั่งจาก CALCULATE ให้เปลี่ยนเงื่อนไขเป็น Thailand เงื่อนไขมันจะไปทับ Japan อันเดิมทันที แปลว่ายอดที่ได้จะเป็นของประเทศไทยต่างหาก

สรุปการแข่งขัน

จากการทดสอบ 10 ข้อ AI แต่ละตัวได้คะแนนดังนี้

• ChatGPT4 : 8/10
• Gemini Advanced : 7/10

ลองให้ AI ประเมินเปรียบเทียบตัวเอง

ผมได้ทำการทดสอบปัญหา Excel 10 ข้อ กับ ChatGPT4 และ Gemini Advanced ผลเป็นดังนี้
คุณคิดว่ายังไง ลองประเมินตัวเองเทียบกับ AI อีกฝั่งหน่อย

ความเห็นของ ChatGPT4

ความเห็นของ Gemini Advanced

ความเห็นของเทพเอ็กเซล

คะแนนของ AI ทั้งสองตัวนั้นถือว่าใกล้เคียงกันนะ แต่ผมค่อนข้างชอบการตอบของ ChatGPT4 มากกว่าในแง่ของความถูกต้องแม่นยำ ส่วน Gemini Advanced จะชอบให้คำตอบเพิ่มเติมแถมมาด้วย ซึ่งบางทีก็ดี บางทีก็ผิด

ความสามารถในการอ่านข้อความและมองรูปภาพถือว่าทำได้ดีทั้งคู่เลย เก่งดี เข้าใจภาษาไทยด้วย แทบไม่ต่างจากมนุษย์เลย

โดยสรุป ผมคิดว่า การใช้ AI ช่วยในการเรียนรู้เป็นสิ่งที่ดีและสะดวกมากเลยนะ เราจะถามตอนไหนก็ได้ กี่ทีก็ได้ ไม่เข้าใจก็ถามซ้ำได้เรื่อยๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเนื้อหาที่เป็นระดับเริ่มต้นถึงกลางๆ มันจะตอบได้ถูกต้องหมดเลย แต่ถ้าเป็นเนื้อหาระดับสูง AI มันยังมีข้อผิดพลาด หรือมีความเข้าใจที่ผิดพลาดได้เช่นกัน (และหลายๆ ทีมันก็ตอบแบบมั่นใจด้วย)

ดังนั้นสำหรับเรื่องความรู้ที่ซับซ้อน และมีคำตอบที่แน่นอนว่าถูกหรือผิด ถ้าหากคุณอยากเรียนรู้แบบที่ถูกต้องจริงๆ อาจต้องหาผู้เชี่ยวชาญจริงๆ มาสอนนะครับ บางเรื่องมันอธิบายมั่วๆ ไม่ได้นะ เพราะถ้าจำไปผิดๆ เข้าใจผิดๆ มันจะฝังความคิดผิดๆไปนานแล้วจะแก้ไขยากครับ

AI จะเก่งขึ้นเรื่อยๆ แน่นอน แต่ที่สำคัญ อย่าลืม Cross Check คำตอบจาก AI ทุกครั้งเสมอนะ

เทพเอ็กเซล

แต่ทั้งหมดทั้งมวลคือ AI จะเก่งขึ้นเรื่อยๆ แน่นอน ปัจจุบันเราสามารถให้ Custom Knowledge มันได้แล้วและในอนาคตมันอาจจะตอบได้ดีกว่านี้อีก แต่ที่สำคัญ อย่าลืม Cross Check คำตอบจาก AI ทุกครั้งเสมอนะ ^^

แถม : ให้ AI แนะนำฟังก์ชันที่มีประโยชน์

สุดท้ายนี้ เราสามารถใช้ AI ในการแนะนำและช่วยเราเรียนรู้เรื่องต่างๆ ที่เราสนใจได้ และแม้ว่าเราไม่รู้ว่าต้องเริ่มต้นยังไง ก็ให้ AI แนะนำตัวที่ประโยชน์ให้เราได้นะ

Prompt

ช่วยคัดเลือก Top10 ฟังก์ชัน (เฉพาะสูตร) ใน Excel ที่มีประโยชน์ที่สุดในชีวิตจริง พร้อมบอกเหตุผล

ChatGPT4 :

ok เลย

Gemini Advanced :

ok นะ

สรุปสิ่งที่ได้จาก AI

ฟังก์ชัน Excel ยอดฮิตที่มีประโยชน์มีดังนี้

• SUM
• AVERAGE
• MAX
• MIN
• LEFT
• RIGHT
• VLOOKUP
• IF
• CONCATENATE
• TEXTJOIN
• COUNTIF
• SUMIF
• INDEX
• MATCH
• PMT
• XLOOKUP
• FILTER

แต่ถ้าคุณอยากได้คำแนะนำจากผมว่าเรียนรู้ฟังก์ชันไหนดี ลองดูบทความนี้ครับ

หรือถ้าอยากจะรู้ว่าเริ่มต้นเรียนรู้ Excel ยังไงดี ก็ลองอ่านอันนี้ได้

ส่วนใครอยากได้ฟังประสบการณ์จากคนที่พัฒนาตัวองจนเก่ง Excel ขึ้น ลองอ่านอันนี้ได้