หลังจากที่ผมได้ Post สอนวิธีคำนวณค่าเสื่อมราคาใน Excel (Depreciation) ไปแล้ว ก็ได้รับการตอบรับอย่างดีจากแฟนเพจทุกท่าน แต่ก็ได้มีคำถามเพิ่มเติมมาว่า อยากจะคำนวณค่าเสื่อมราคาแบบที่ไม่เต็มปีด้วย นั่นคือมีระบุวันที่ซื้อทรัพย์สินมา ซึ่งอาจจะซื้อในเดือนที่ 4 ของปี เป็นต้น แบบนี้จะคำนวณค่าเสื่อมอย่างไร?
หลักการทุกอย่างยังคงเหมือนเดิมทุกประการ แค่ Period ของการนับเวลาในปีแรก กับปีสุดท้ายจะมีการเลื่อนไป ยกตัวอย่างเช่น สมมติซื้อเครื่องจักรอายุ 5 ปี แต่ซื้อที่เดือนที่ 4 แทนที่จะมองว่าทุกปีมีระยะเวลาคิดค่าเสื่อม 12 เดือน เป็นเวลา 5 ช่วง ก็ให้คิดว่าในช่วงปีแรกก็คิดค่าเสื่อมแค่ 8 เดือน (เดือนที่ใช้งานจริงๆ) ส่วนปีสุดท้าย (คือช่วงปีที่ 6 ) ก็คิดค่าเสื่อมแค่ 4 เดือนเป็นต้น นอกนั้นอีก 4 ช่วงที่อยู่ตรงกลางก็คิด ช่วงละ 12 เดือนตามปกติ นั่นเอง
สารบัญ
ความละเอียดของช่วงเวลา
การคิดสัดส่วนช่วงเวลาที่ใช้งานทรัพย์สินสามารถคิดละเอียดเป็นรายปี รายครึ่งปี รายเดือน หรือแม้แต่รายวันก็ได้ แล้วแต่สมมติฐานของแต่ละบริษัท แต่ในบทความนี้ผมจะคิดละเอียดในระดับรายเดือนแล้วกัน (โดยจะนับเวลาที่ใช้คือเดือนที่ได้ใช้แบบเต็มๆ ) นะครับ
ลองมาดูกันว่าถ้าใน Excel จะเป็นยังไง ถ้าซื้อเครื่องจักรอายุ 5 ปี แต่ซื้อที่วันที่ 20/4/2020 โดยมีมูลค่า 100,000 ค่าซาก 10,000 เหมือนเดิม
วิธีคิดค่าเสื่อมแบบเส้นตรงแบบไม่เต็มปี (Partial year’s Straight Line depreciation)
โดยที่เราจะเพิ่มคอลัมน์จำนวนเดือนที่ใช้งานเครื่องจักรในแต่ละปี เพื่อเป็นตัวช่วยคำนวณสัดส่วนที่จะคิดกับค่าเสื่อม ดังนี้
=IF(A7=YEAR($F$1),12-$F$2,
IF(A7=YEAR($F$1)+$B$2,$F$2,
IF(OR(A7<YEAR($F$1),A7>YEAR($F$1)+$B$2),0,
12)))ความหมายคือ
- ถ้าปีที่คิดค่าเสื่อมตรงกับปีที่ซื้อเครื่องจักร ให้เอาเดือนที่เหลือในปีนั้น
- ถ้าปีที่คิดค่าเสื่อมตรงกับปีสุดท้ายที่จะใช้งานเครื่องจักร ให้เอาเดือนที่ซื้อมา
- ถ้าปีไม่อยู่ในช่วงคิดค่าเสื่อม ให้จำนวนเดือนเป็น 0 เดือน
- นอกนั้นให้เอาจำนวนเดือน 12 เดือน
ส่วนตัวค่าเสื่อมราคา ก็แค่เอาค่าเสื่อมเส้นตรงแบบที่สอนในตอนที่แล้วไปคูณจำนวนเดือนที่ใช้แล้วหารด้วย 12 ก็จบแล้ว ดังนี้
สูตรคณิตศาสตร์
=($B$1-$B$3)*(1/$B$2)
*B7/12สูตร Excel
=SLN($B$1,$B$3,$B$2)
*B7/12
วิธีคิดค่าเสื่อมแบบ Double Decline แบบไม่เต็มปี (Partial year’s Double Declining Balance depreciation)
ทีนี้ถ้าเกิดเป็นการคิดค่าเสื่อมแบบไม่ใช่เส้นตรงจะทำยังไง? จริงๆ มันก็หลักการเดิมเลยครับ ซึ่งเราจะคำนวณระยะเวลาที่ใช้เครื่องจักรออกมาก่อนด้วยสูตรเดิม
และเราจะใช้ฟังก์ชัน VDB มาใช้ ซึ่งมันรองรับการคิดแบบเป็น Period อยู่แล้ว แต่เราจะปรับหน่วยของ Period ให้เป็นเดือน
สูตร Excel
=VDB( cost, salvage, life, start_period, end_period, [factor], [no_switch] )ดังนั้น life แทนที่จะใส่ 5 ปี เราจะใส่เป็น 5*12 เดือน แทน
ส่วน start กับ end ก็ขึ้นอยู่ว่าจะคิดช่วงไหน ซึ่งผมจะขอสร้างคอลัมน์เพิ่มเพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น โดยพยายามสะสมค่า period ที่ใช้ไปเรื่อยๆ
โดยที่ตอนคิดค่าเสื่อมก็ใช้ VDB ดังนี้
=VDB($B$1,$B$3,$B$2*12,C7,D7)
สรุป
หลักการคิดค่าเสื่อมแบบ Partial หลักการก็เหมือนกับคิดค่าเสื่อมปกติ แค่มีเรื่องต้องคิดสัดส่วนการใช้กรณีที่ใช้ไม่เต็มปีเท่านั้นเอง ยังไงลองเอาไปปรับใช้ดูได้นะครับ
